RSV - bagatelizowany, choć groźny wirus

Wiadomo, że jesień i zima to czas, w którym mnóstwo ludzi miewa przeziębienia, czyli – mówiąc fachowo – infekcje dróg oddechowych. Tyle, że przeziębienie przeziębieniu nierówne. Mogą je wywoływać różne wirusy. Jednym z nich jest RSV, czyli syncytialny wirus oddechowy. Nie mówi się o nim tak wiele jak o grypie, mimo że dla niektórych z nas bywa niezwykle groźny. To właśnie on przyczynia się do tego, że tysiące osób trafiają co roku do szpitali. Szczególnie mocno uderza w dwie grupy: niemowlęta i osoby starsze.

Dlaczego właśnie oni?

To nie przypadek, że to właśnie najmłodsi i najstarsi są najbardziej narażeni na skutki tej infekcji. Układ odpornościowy u niemowląt dopiero się rozwija. Ich drogi oddechowe są bardzo wąskie, przez co nawet niewielka ilość wydzieliny może prowadzić do duszności. U wcześniaków ten problem jest jeszcze większy – ich płuca i układ odpornościowy są niedojrzałe, co zwiększa ryzyko ciężkiego przebiegu.

Z kolei seniorzy często miewają osłabioną odporność z racji wieku, ale też z powodu chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca, niewydolność serca czy POChP. Te schorzenia sprawiają, że organizm trudniej radzi sobie z zakażeniem, a sama infekcja może zaostrzyć już istniejące problemy zdrowotne.

Groźne skutki RSV

U dzieci RSV może prowadzić do zapalenia oskrzelików i płuc, duszności, a nawet bezdechów – stanów, które nierzadko kończą się pobytem w szpitalu i koniecznością podania tlenu. Zdarza się, że dziecko wymaga wsparcia na oddziale intensywnej terapii.

U osób starszych wirus może pogorszyć stan serca czy płuc, wywołując niewydolność oddechową lub zaostrzenie istniejących chorób. Część chorych wymaga pobytu w szpitalu i długiej rekonwalescencji. Niestety, w ciężkich przypadkach RSV może prowadzić do zgonu.

Infekcja RSV to nie tylko problem osoby zakażonej. Gdy niemowlę trafia do szpitala, rodzice muszą zorganizować całodobową opiekę, często rezygnując z pracy. Towarzyszy temu stres, niepokój, zmęczenie. Gdy choruje osoba starsza, ktoś musi zawieźć ją do szpitala, zaopiekować się nią po powrocie, pomóc w codziennych czynnościach.

To wszystko odbija się na bliskich – emocjonalnie, czasowo i finansowo.

Wirus, którego trudno uniknąć

Rodzice przedszkolaków dobrze wiedzą, że w sezonie infekcyjnym chorują „wszyscy”. RSV rozprzestrzenia się łatwo – przez kaszel, kichnięcie, a nawet kontakt z zabawką, którą bawiło się wcześniej zarażone dziecko.

Przedszkolaki z infekcją powinny więc zostać w domu, co sprawia, że ich rodzice muszą zrobić przerwę w pracy lub zorganizować zastępstwo przy opiece nad dzieckiem. Przy kolejnym zakażeniu powtarza się ten sam uciążliwy schemat. Co gorsza, zakażenia często krążą w rodzinie, więc po przedszkolaku choruje młodsze rodzeństwo, a potem babcia/dziadek.

To nie są wyjątkowe sytuacje. To codzienność tysięcy rodzin w każdym sezonie infekcyjnym.

W Polsce w sezonie 2024/25 tylko do połowy marca odnotowano ponad 69 tysięcy przypadków RSV. Wiele z nich wymagało pobytu w szpitalu, a najwięcej dotyczyło dzieci do drugiego roku życia. Wirus jest bardzo zakaźny – jedna osoba może zarazić kilka innych, zanim jeszcze sama poczuje pierwsze objawy. Co gorsza, nawet osoby, które nie odczuwają objawów, mogą być źródłem zakażenia. Dlatego nie da się uchronić dziecka przed RSV, nie da się też w pełni odizolować seniorów, tak aby nie byli narażeni na tę infekcję.

Lepiej zapobiegać, niż leczyć

Dobra wiadomość jest taka, że od niedawna mamy skuteczne sposoby ochrony przed ciężkim przebiegiem tej infekcji, która jest wciąż bagatelizowana. Szczepienia przeciw RSV są dostępne i zalecane dla osób powyżej 60. roku życia, dla kobiet w ciąży zgodnie z rekomendacją WHO między 28. a 36. tygodniem – by przekazać odporność dziecku.

(https://www.termedia.pl/mz/Zalecenia-WHO-dotyczace-ochrony-niemowlat-przed-RSV,62651.html [dostęp czerwiec 2025])

Co ważne – w wielu przypadkach szczepienie jest bezpłatne lub częściowo refundowane, a można je wykonać nie tylko w przychodni, ale też w aptece. Nie potrzeba skierowania – farmaceuta może wystawić receptę i od razu, na miejscu, przeprowadzić szczepienie. To wszystko znacznie upraszcza i przyspiesza całą procedurę.

RSV to nie tylko kolejna sezonowa infekcja – to realne zagrożenie dla zdrowia wyjątkowo wrażliwych grup: najstarszych i najmłodszych,  Ale też dla całych rodzin, które muszą sobie radzić z jego konsekwencjami. Szczepienie przeciw RSV to dziś jedna z najprostszych rzeczy, jakie możemy zrobić, by uniknąć poważnych problemów zdrowotnych. Bo czasem jedno ukłucie to mniej łez, mniej stresu i więcej spokoju dla wszystkich.